آلمان تصمیم گرفته است که تا سال ۲۰۳۰، ۳۵ میلیارد یورو در توان نظامی را در حوزه فضایی سرمایهگذاری کند، اقدامی که از نظر تحلیلگران بینالمللی نقطه عطفی در استراتژی دفاعی این کشور بهشمار میآید. وزیر دفاع آلمان، بوریس پیستوریوس، این طرح را در گردهمایی صنعت فضایی در برلین معرفی کرد و تأکید کرد که فضا یکی از حوزههای امنیتی حیاتی آینده است و آلمان باید مستقلتر شود.
دلیل این سرمایهگذاری عمده، نگرانی فزاینده از تهدیداتی است که روسیه و چین در مدار زمین ایجاد میکنند. پیستوریوس بهطور مشخص هشدار داده است که شبکههای ماهوارهای پاشنه آشیل جوامع مدرن هستند و کشورهایی مثل روسیه یا چین میتوانند با حمله به آنها، کل زیرساختهای حیاتی را مورد هدف قرار دهند.
او گفت آلمان قصد دارد برای مقابله با این تهدیدات یک معماری امنیت فضایی بسازد که شامل ماهوارههای هشدار اولیه، رادار و تلسکوپهای مداری، سیستمهای مقاوم در برابر خرابکاری و حتی ماهوارههای نگهبان (sentinel) باشد.
یکی از برنامههای کلیدی آلمان در این پروژه، تأسیس یک مرکز عملیات ماهوارهای نظامی در چارچوب «فرماندهی فضایی بوندسور» است تا بتواند کنترل و نظارت بر ماهوارههای نظامی را بهصورت دائم و مستقل انجام دهد.
همچنین قرار است چند صورت فلکی ماهوارهای ایجاد شود که در آنها از سیستمهای دو کاربرد (نظامی و غیرنظامی) استفاده شود، بهطوری که بخشهایی از فناوری هم برای شهروندی و هم برای اهداف دفاعی در مدار به کار رود.
در کنار ساختار ماهوارهای، آلمان برنامه دارد سیستمهایی را مقاومسازی کند که در برابر قطع سیگنال و اختلالات مداری ایمنتر باشند. برخی منابع میگویند که این استراتژی شامل ایجاد افزونگی از طریق چند صورت فلکی متصل به هم نیز خواهد بود تا اگر بخشی از شبکه آسیب دید، سایر بخشها بتوانند نقش جایگزین را ایفا کنند.
این تصمیم راهبردی همچنین در چارچوب یک بازآرایی بزرگتر برای ارتش آلمان قرار میگیرد: درکنار بودجه نظامی بزرگتری که طی سالهای اخیر تصویب شده، فضا به عنوان حوزهای جدید جنگی دیده میشود که باید بخشی از قدرت بازدارنده آینده آلمان باشد.
اما چالشهایی نیز پیش روی این پروژه وجود دارد. برخی تحلیلگران به تردید در توان مالی آلمان اشاره کردهاند، زیرا این کشور هنوز فشارهای اقتصادی و تورمی قابلتوجهی دارد.
همچنین، سرمایهگذاری عظیم در چنین حوزهای نیازمند همکاری با شرکتهایی است که ظرفیت فضایی قابل توجهی دارند؛ برای مثال، شرکت دفاعی راینمتال در حال سرمایهگذاری در فناوری راداری فضایی است و با شرکت فنلاندی Iceye برای گسترش ناوگان ماهوارهای راداری همکاری میکند.
میتوان گفت این حرکت آلمان نشاندهنده تغییر عمیق در سیاست دفاعی آن است؛ از تکیه صرف بر قدرت زمینی به تمرکز بر امنیت همهجانبه در همه عرصهها، از جمله فضا. اما آنها هشدار میدهند که این تحول نهتنها پر هزینه است، بلکه پر از ریسکهای تکنولوژیک و سیاسی نیز هست. اگر آلمان نتواند بهموقع زیرساختهای مورد نیاز را بسازد یا فناوریهای حساس را ایمن نگه دارد، ممکن است در برابر تهدیدات فضایی جدید آسیبپذیر شود.
در مجموع، سرمایهگذاری ۳۵ میلیارد یورویی آلمان در توان نظامی فضایی را باید بهعنوان بخشی از یک چرخش راهبردی بزرگتر دید. چرخشی که در آن فضا عرصهای از رقابت ژئوپولیتیکی است، نه فقط نظر علمی یا تجاری.