
هند بهعنوان یکی از بزرگترین واردکنندگان نفت دنیا، با دست کم گرفتن ملاحظات ژئوپولیتیکی در انتخاب تامینکنندگان نفت خود روبرو نیست. بر اساس تحلیل اندیشکدههای غربی، در سال مالی ۲۰۲۵ حدود ۸۸٪ از نفت خام مورد نیاز هند وارداتی است، و در این وضعیت، بخش بزرگی از واردات نفت آن از روسیه وارد میشود بدلیل اینکه قیمت نفت روسی به شکل قابلتوجهی ارزانتر از سایر منابع است. این وضعیت اقتصادی به ظاهر به نفع هند است، چون واردات نفت ارزانتر به کاهش هزینه وارداتی کمک میکند، اما در عین حال هند را در یک معادله ژئواکونومیک پیچیده گرفتار کرده است.
علاوه بر منافع اقتصادی، فشارهای بینالمللی نیز بر روی سیاست وارداتی هند سنگینی میکند. تحریمهای آمریکا، اتحادیه اروپا و بریتانیا علیه شرکتهای بزرگ نفتی روسی مانند Rosneft و Lukoil باعث شدهاند هند نتواند به شکل نامحدود نفت ارزان روسی را تهیه کند. تحلیلگران معتقدند که دهلینو هماکنون باید تنها بر اقتصاد تکیه نکند؛ بلکه مجبور است موازنه میان منافع مالی و روابط ژئواکونومیک با واشنگتن و دیگر کشورهای تحریمکننده را مجدداً بسنجد.
از جهت اقتصادی، واردات بالای نفت روسی تاثیر ملموسی بر بودجه هند داشته است. بر اساس آمار هند با خرید نفت با تخفیف از روسیه، سالانه بین ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار صرفهجویی کرده است. این صرفهجویی باعث کاهش نسبت هزینه نفت به تولید ناخالص داخلی هند شده و به شرکتهای پالایشی عمومی مثل IOC، HPCL و BPCL اجازه داده حاشیه سود خود را افزایش دهند. این شرکتها بخش بزرگی از درآمد دولت را از طریق مالیات، عوارض و سود پالایش به خزانه میریزند.
اما این مدل واردات نفت روسی، در درازمدت چالشهایی برای امنیت انرژی هند به همراه دارد. باید توجه داشت که تخفیف نفت روسی در حال کاهش است، و هند ممکن است مجبور شود واردات خود را متنوع کند تا از ریسکهای ناشی از تحریم و نوسانات احتمالی قیمت جهانی نفت محافظت کند. هند دو گزینه اصلی پیشرو دارد؛ یا به خرید نفت ارزانتر از روسیه ادامه دهد و در مقابل ریسکهای تحریمی بپذیرد، یا واردات خود را تدریجاً به سایر منابع نفتی سوق دهد، کاری که هرچند استراتژیک است اما هزینهبر خواهد بود.
در نهایت، میتوان نتیجه گرفت که وضعیت کنونی نفتی هند نمایانگر چالشی راهبردی عمیقتر از صرفاً یک انتخاب تجاری ارزان است. دهلینو با یک معادله ژئواکونومیک تمامعیار مواجه است؛ معادلهای که باید بین حفظ منافع مالی کوتاهمدت، امنیت انرژی بلندمدت و روابط دیپلماتیک با قدرتهای جهانی تعادلی هوشمندانه برقرار کند.