مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی با هشدار نسبت به بحران جدی در تأمین نهادههای دامی اعلام کرد که ادامه این وضعیت میتواند تولید مرغ کشور را تا ۲۰ درصد کاهش دهد؛ موضوعی که اگر چاره ای برای آن اندیشیده نشود، تاثیرش طی روزهای اینده در قیمت ها مشهود خواهد بود.
بهگفته فعالان صنفی، تأخیر در تخصیص و توزیع نهادههای دامی، بهویژه ذرت و کنجاله سویا، هزینههای تأمین خوراک طیور را بهطور کمسابقهای افزایش داده است. برخی مرغداران میگویند در مقاطعی ناچار شدهاند نهاده مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند؛ بازاری که قیمتها در آن گاه تا دو برابر نرخ مصوب بالا میرود.
این افزایش هزینهها، حاشیه سود تولیدکنندگان را کاهش داده و حتی برخی مرغداران را وارد چرخه زیان کرده است. بهاعتقاد کارشناسان، تداوم این وضعیت میتواند تولیدکنندگان کوچک را از میدان خارج و ظرفیت تولید گوشت مرغ و تخممرغ کشور را کاهش دهد؛ موضوعی که در نهایت، به بیثباتی بازار و رشد قیمت محصولات پروتئینی میانجامد.
مرغداران ریشه بخشی از مشکلات را در ضعف سامانههای توزیع، کندی روند ترخیص نهادهها از بنادر و نبود نظارت مؤثر بر تخصیص سهمیهها میدانند. نوسانات ارزی نیز هزینه واردات نهادهها را بالا برده و شبکه تأمین را با اختلال روبهرو کرده است.
حبیب اسداللهنژاد، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران، در گفتوگو با ایسنا با اشاره به روند جوجهریزی پاییز گفت: در مهرماه ۱۵۹ میلیون و در آبانماه ۱۵۴ میلیون قطعه جوجهریزی انجام شده که نسبت به سال گذشته رشد داشته و نشان میدهد برنامهریزی برای تولید بهدرستی پیش رفته است. با این حال، او تأکید کرد که «تولید در واحدهای مرغداری بهشدت وابسته به نهاده است و اکنون تأمین نهاده با چالش جدی مواجه شده است.»
بهگفته او، کمبود نهادههای ضروری بهویژه سویا، مرغداران را مجبور کرده ذرت را سه برابر و سویا را بیش از دو برابر نرخ مصوب از بازار آزاد تهیه کنند. این موضوع هزینه تولید را به شکل قابل توجهی بالا برده است.
اسداللهنژاد هشدار داد: «مرغها بهدلیل کمبود نهاده زودتر از موعد راهی بازار میشوند و این روند میتواند ۱۵ تا ۲۰ درصد از تولید کشور را کاهش دهد.» او همچنین از کاهش شدید قیمت جوجه یکروزه به حدود ۱۵ هزار تومان خبر داد و این افت قیمت را نشانهای از خطر کاهش جوجهریزی در ماههای آینده دانست.
به گفته او، افزایش قیمت مرغ در روزهای آینده «قطعی» است و «قیمت مصوب تنها روی کاغذ باقی مانده»؛ زیرا تولیدکنندگان با وجود تلورانس ۱۰ درصدی نسبت به نرخ مصوب، همچنان در زیان قرار دارند. او افزود: «وقتی نهاده تأمین نمیشود، صحبت از قیمتگذاری دستوری بیمعناست. امنیت غذایی در خطر است، زیرا مرغ همیشه پروتئینی در دسترس با قیمت مناسب بوده است.»
در پی انتقادات گسترده، وزارت جهاد کشاورزی با انتشار توضیحاتی اعلام کرد که تولید مرغ و تخممرغ مستقیماً از تأمین و توزیع بهموقع نهادههای دامی، تخصیص کافی ارز ترجیحی و کاهش زمان ترخیص کالاها تأثیر میپذیرد.
این وزارتخانه اعلام کرد از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون، ماهانه بیش از ۱۵۰ میلیون قطعه جوجهریزی در کشور انجام شده که نسبت به سال گذشته روند افزایشی داشته است. همچنین تأمین نهادهها از طریق سامانه بازارگاه و با اولویت واحدهای مرغ گوشتی و تخمگذار صورت میگیرد و بخشی از نهادهها نیز از محل ذخایر شرکت پشتیبانی امور دام و محمولههای وارداتی در اختیار تولیدکنندگان قرار میگیرد.
بهگفته وزارت جهاد، اصلاح نرخهای پایه ارزی و تسریع فرآیند ترخیص نهادهها از جمله اقداماتی بوده که برای بهبود شرایط صورت گرفته است.
با وجود این توضیحات، تولیدکنندگان معتقدند کمبود نهاده و نوسان قیمت همچنان ادامه دارد و وعدههای مطرحشده طی هفتههای گذشته بهطور کامل محقق نشده است. اکنون پرسش اصلی این است که چه میزان از تعهدات دولت در تأمین نهاده عملی شده و آیا این اقدامات توانسته از شدت بحران بکاهد؟
تولیدکنندگان هشدار میدهند که «با وعده نمیتوان چرخه تولید را چرخاند» و اگر وضعیت بهسرعت اصلاح نشود، توقف خطوط تولید و افزایش بیشتر قیمت محصولات پروتئینی دور از انتظار نخواهد بود.